Ustawa o czasie pracy kierowców określa m.in.:
Czas pracy kierowców niepozostających w stosunku pracy odnosi się do przedsiębiorców osobiście wykonujących przewozy drogowe oraz osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonujących przewozy drogowe.
Czas pracy przedsiębiorców (kierowców niepozostających w stosunku pracy) trwa od rozpoczęcia do zakończenia pracy, w którym pozostają oni na swoich stanowiskach pracy, będąc do dyspozycji podmiotu, dla którego świadczą usługę przewozu drogowego i wykonują czynności takie jak:
Do czasu pracy kierowców niepozostających w stosunku pracy zalicza się również czas poza przyjętym rozkładem czasu pracy, w którym kierowca pozostaje na stanowisku pracy kierowcy w gotowości do wykonywania pracy, w szczególności podczas oczekiwania na załadunek lub rozładunek, których przewidywany czas trwania nie jest znany kierowcy przed wyjazdem albo przed rozpoczęciem danego okresu.
Tygodniowy czas pracy nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Tygodniowy czas pracy może być przedłużony do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Po 6 kolejnych godzinach pracy kierowcy przysługuje przerwa przeznaczona na odpoczynek w wymiarze nie krótszym niż:
Przerwa może być dzielona na okresy krótsze trwające co najmniej 15 minut każdy, wykorzystywane w trakcie 6-godzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym okresie.
Do kierowców podlegających przepisom rozporządzenia (WE) 561/2006 oraz umowy AETR, którzy wykorzystali przerwy w prowadzeniu pojazdu przeznaczone na odpoczynek zgodnie z tymi przepisami, nie stosuje się przerw, o których mowa powyżej.
W przypadku gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowców niepozostających w stosunku pracy nie może przekraczać 10 godzin w danej dobie.
Do określenia okresu odpoczynku stosuje się przepisy rozporządzenia (WE) 561/2006 albo umowy AETR.
Podczas dziennego okresu odpoczynku kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem. Obejmuje on regularny dzienny okres odpoczynku lub skrócony dzienny okres odpoczynku:
Wyjątek
Kierowca należący do kilkuosobowej załogi musi skorzystać z kolejnego dziennego okresu odpoczynku trwającego co najmniej 9 godzin, w ciągu 30 godzin od zakończenia dziennego lub tygodniowego okresu odpoczynku.
Załoga kilkuosobowa to sytuacja kiedy w trakcie każdego okresu prowadzenia pojazdu pomiędzy dwoma kolejnymi dziennymi okresami odpoczynku lub pomiędzy dziennym okresem odpoczynku a tygodniowym okresem odpoczynku, w pojeździe przebywa co najmniej dwóch kierowców w celu prowadzenia pojazdu. Przez pierwszą godzinę obsady kilkuosobowej obecność innego kierowcy lub kierowców jest fakultatywna, ale przez pozostałą część tego okresu jest obowiązkowa.
Dzienny okres odpoczynku może zostać przedłużony do rozmiarów regularnego lub skróconego tygodniowego okresu odpoczynku.
Wyjątek
Dzienny okres odpoczynku, w przypadku gdy kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem, można przerwać nie więcej niż dwukrotnie innymi czynnościami trwającymi łącznie nie dłużej niż godzinę (odnosi się do regularnego dziennego okresu odpoczynku, trwającego co najmniej 11 godzin). Podczas tego regularnego dziennego okresu odpoczynku kierowca musi mieć do dyspozycji kabinę sypialną, koję lub kuszetkę.
Tygodniowy okres odpoczynku
Podczas tygodniowego okresu odpoczynku kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem. Obejmuje on regularny tygodniowy okres odpczynku lub skrócony tygodniowy okres odpoczynku:
W ciągu dwóch kolejnych tygodni kierowca wykorzystuje co najmniej:
Tygodniowy okres odpoczynku rozpoczyna się nie później niż po zakończeniu sześciu okresów 24 godzinnych, licząc od końca poprzedniego tygodniowego okresu odpoczynku.
W drodze odstępstwa, kierowca międzynarodowy może, wykorzystać dwa kolejne skrócone tygodniowe okresy odpoczynku, przy spełnieniu warunków:
Wszystkie odpoczynki trwające min. 45 godzin nie mogą być odebrane w kabinie pojazdu. Dodatkowo, wspomniane odpoczynki mają odbywać się w miejscu przyjaznym dla wszystkich płci z odpowiednim zapleczem sanitarnym oraz sypialnym.
Przedsiębiorstwo transportowe ma obowiązek zorganizować pracę kierowców w taki sposób, aby w każdym okresie 4 kolejnych tygodni, umożliwić im powrót do centrum operacyjnego pracodawcy lub miejsca zamieszkania kierowcy, w celu wykorzystania odpoczynku tygodniowego obejmującego co najmniej 45 godzin Jeżeli kierowca wykorzystał w trasie dwa odpoczynki tygodniowe skrócone – musi wrócić przed kolejnym odpoczynkiem tygodniowym regularnym, co oznacza powrót po 3 tygodniach.
Ewidencję czasu pracy przedsiębiorcy osobiście wykonującego przewozy drogowe prowadzi ten przedsiębiorca.
Ewidencję czasu pracy osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonujących przewozy drogowe na jego rzecz prowadzi podmiot, na rzecz którego wykonywany jest przewóz drogowy.
Ewidencję czasu pracy kierowców niepozostających w stosunku pracy prowadzi się w formie:
Podmiot, na rzecz którego wykonywany jest przewóz drogowy wydaje, osobom niezatrudnionym przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonującym przewozy drogowe na jego rzecz, kopię ewidencji czasu pracy.